Ανατομία
Ο κοινός αρτηριακός κορμός είναι μια συγγενής καρδιοπάθεια (ΣΚ) με συχνότητα 10/100000 ζώντα έμβρυα και αποτελεί το 1% των ΣΚ.
Σχηματική απεικόνιση φυσιολογικής καρδιάς εμβρύου όπου η αορτή (Αο) εξέρχεται από την αριστερή κοιλία (LV) της καρδιάς και η πνευμονική αρτηρία (PA) από την δεξιά κοιλία της καρδιάς (RV). Ο δεξιός κόλπος (RA) συνδέεται με την δεξιά κοιλία και αντίστοιχα ο αριστερός κόλπος (LA) με την αριστερή κοιλίαν καρδιά και διαιρείται ακολούθως σε δύο τμήματα τα οποία θα τροφοδοτήσουν το αορτικό τόξο και την πνευμονική κυκλοφορία.
Σχηματική παράσταση κοινού αρτηριακού κορμού(trunk) που περιλαμβάνει την αορτή (Αο) & την πνευμονική αρτηρία (PA)
Μια μονή αρτηρία εξέρχεται από την καρδιά και διαιρείται ακολούθως σε δύο τμήματα τα οποία θα τροφοδοτήσουν το αορτικό τόξο και την πνευμονική κυκλοφορία. Η έξοδος του κοινού αγγείου γίνεται εφιππεύοντας ένα μεσοκοιλιακό έλλειμμα και καταλαμβάνει πιο πολύ την δεξιά και λιγότερο την αριστερή κοιλία της καρδιάς. Η βαλβίδα του αγγείου δεν λειτουργεί σωστά (στενωμένη / ανεπάρκεια) . Ο βοτάλειος πόρος (συνδέει την πνευμονική αρτηρία με την αορτή) απουσιάζει ενώ το αορτικό τόξο που θα αιματώσει το υπόλοιπο σώμα του εμβρύου βρίσκεται είτε αριστερά είτε δεξιά . Σ ένα πολύ μικρό ποσοστό το αορτικό τόξο διακόπτεται και τότε η σύνδεση του κοινού αγγείου με την κατιούσα αορτή γίνεται με τον βοτάλειο πόρο.
Φυσιολογία
Η ανάμιξη των δύο κυκλοφοριών οδηγεί σε κυάνωση ή σε καρδιακή ανεπάρκεια και αυτό εξαρτάται από τον τρόπο έκφυσης και ανάπτυξης των πνευμονικών αρτηριών . Ο κοινός αρτηριακός κορμός μαζί με το δεξιό αορτικό τόξο και την τετραλογία Fallot αποτελούν ανωμαλίες διάπλασης του αρτηριακού κώνου (πρόδρομος των μεγάλων αγγείων) οι οποίες αποτελούν εύρημα του συνδρόμου Di-George (μικρό-έλλειμμα στο χρωμόσωμα 22 περιοχή q11.2-κληρονομικότητα αυτοσωμικό επικρατές) στο 40% των περιπτώσεων του με κλινικές εκδηλώσεις το χαμηλό βάρος γέννησης την υπερωιοσχιστία , υπασβεστιαιμία , χαρακτηριστική ένρινη ομιλία και αναπτυξιακή καθυστέρηση.
Υπερηχογραφία
Η τομή των 4 κοιλοτήτων συνήθως είναι φυσιολογική ή μπορεί να υπάρχει στροφή της κορυφής της καρδιάς προς τα αριστερά . Η έξοδος των μεγάλων αγγείων απεικονίζει ένα μοναδικό αγγείο (αρτηριακός κορμός) που εκφύεται από τις δύο κοιλίες πάνω από ένα μεσοκοιλιακό έλλειμμα και συνεχίζει στο αορτικό τόξο .
Η τομή της προηγούμενης εικόνας όπου από το κοινό αρτηριακό κορμό (CAT) εξέρχεται η αριστερή πνευμονική αρτηρία (LPA) και η αορτή (Ao)
Ο κοινός αρτηριακός κορμός (CAT) εξέρχεται πάνω από ένα μεοσοκοιλιακό έλλειμμα (*). Το αγγείο είναι μεγαλύτερο και από την αορτή και από την πνευμονική αρτηρία
Η εικόνα (b) με την ροή αίματος (Doppler)
Η πνευμονική αρτηρία μπορεί είτε να εκφύεται από τον αρτηριακό κορμό και μετά να διακλαδίζεται (τύπος Ι ) είτε ταυτόχρονα με αυτόν από τις κοιλίες (τύπος ΙΙ) είτε οι δύο πνευμονικές αρτηρίες να εκφύονται απευθείας από τον αρτηριακό κορμό (τύπος ΙΙΙ). Η βαλβίδα του αρτηριακού κορμού συνήθως απεικονίζεται μετά την γέννηση . Το αορτικό τόξο στην τομή των 3 αγγείων απεικονίζεται δεξιά ή αριστερά ενώ ο βοτάλειος πόρος απουσιάζει (εκτός από την περίπτωση του διακοπτόμενου αορτικού τόξου )
Αντιμετώπιση
Χειρουργική αποκατάσταση κοινού αρτηριακού κορμού
Ο τοκετός των εμβρύων με κοινό αρτηριακό κορμό θα πρέπει να γίνει σε κέντρο με καρδιοχειρουργική υποστήριξη ή υψηλού επιπέδου ΜΕΝΝ . Το 80% των νεογνών εάν δεν αντιμετωπιστεί θα πεθάνει στην πρώιμη βρεφική ηλικία όποτε η αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων κρίνεται αναγκαία. Πιο συγκεκριμένα πρώτα θα πρέπει να αξιολογηθεί η κατάσταση της κοινής βαλβίδας (στενωμένη /ανεπαρκείς) καθώς μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική επιδείνωση της κατάστασης. Συνήθως δεν απαιτείται η χρήση προσταγλανδινών εκτός από την περίπτωση που υπάρχει διακοπτόμενου αορτικού τόξο και άρα κυκλοφορία που εξαρτάται από την παραμονή του βοτάλειου πόρου. Λόγω του κοινού αρτηριακού κορμού η πνευμονική κυκλοφορία «κλέβει» αίμα από την συστηματική κυκλοφορία οδηγώντας σε αιμοδυναμική αστάθεια αν και ο κορεσμός του Ο2 συνήθως παραμένει >85%.
Η χειρουργική αποκατάσταση αφορά την σύγκλειση του μεσοκοιλιακού ελλείμματος με μπάλωμα (patch) βόειου τύπου και σύνδεση της πνευμονικής κυκλοφορίας με την δεξιά κοιλία μέσω μοσχεύματος (conduit) με πνευμονική βαλβίδα. Επίσης ταυτόχρονα γίνεται διόρθωση τυχόν στενωμένης ή ανεπαρκούς βαλβίδας του κορμού που γίνεται πλέον αορτική βαλβίδα. Η αορτική βαλβίδα απαιτεί συχνή παρακολούθηση στο μέλλον για στένωση / ανεπάρκεια ενώ το πνευμονικό μόσχευμα συνήθως στην εφηβεία απαιτεί αντικατάσταση.
